kutubhona

«Арабнинг ажамдан тақводан бошқа ортиқлиги йўқ».3 Яъни, араб ажамдан фақат ўз тақвоси билангина ортиқ бўла олиши мумкин.

Ҳаммангиз Одамдан бино бўлгансиз. Одам эса тупроқдан яратилган.4
Пайғамбар с.а.в. олиб келган бу пайғомни – Қуръонни эшитишгач, ўз ақллари ила унинг инсон сўзи эмаслигини, Аллоҳнинг каломи эканини англашди.
Негаки, улар тил соҳасида моҳир эдилар.

Қуръон эса уларнинг туғма табиатлари бўлган араб тилида нозил бўлганди.
Улар айнан шу тилга моҳирликлари билан бозорларда керилиб, бир-бирларини мот қилишга ҳаракат қилиб юрардилар. Хуллас, уларнинг саноатлари ҳам, савдолари ҳам тил эди.

Бироқ улар Қуръонни тинглаб қотиб қолдилар.
Ўйландилар. Ўйланганда ҳам узоқ ўйландилар. Ҳамма томонни ҳисобга олиб ўйландилар.

Қандай қилиб қулларимиз билан тенг бўлишимиз мумкин?!
Қуллару чўриларсиз яшаб бўларканми?!
Агар зўравонлик қилмайдиган бўлсак, хожалигимиз қаёқда қолади?!
Нималар бўляпти ўзи?!

Шу билан онгли тарзда кўра-била туриб, Қуръонни инкор қилдилар.
Улар Пайғамбар с.а.в.га, «Сизлар ҳам худди ўзимизга ўхшаган одамларсиз. Раҳмон (яъни Аллоҳ) бирон нарса — ваҳи нозил қилгани йўқ»5, дейишди.
Ўзларини катта олиб, юз ўгирдилар. Шу билан ўз туғёнларида адашиб-довдираб юришда давом этдилар.
Улар шу билан иш тугайди, чунки бизнинг сонимиз ҳам, сўзимиз ҳам кўп, деб ўйлашди.

Улар, Муҳаммад с.а.в. айтаётган гапларни фақатгина аввалгилардан қолган афсоналардир Муҳаммад уларни кўчириб

(3) «قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَلاَ إِنَّ رَبَّكُمْ وَاحِدٌ وَإِنَّ أَبَاكُمْ وَاحِدٌ، أَلاَ لاَ فَضْلَ لِعَرَبِيٍّ عَلَى أَعْجَمِيٍّ وَلاَ لِأَعْجَمِيٍّ عَلَى عَرَبِيٍّ إِلاَّ بِالتَّقْوَى وَلاَ لِأَحْمَرٍ عَلَى أَسْوَدٍ وَلاَ لِأَسْوَدٍ عَلَى أَحْمَرٍ إِلاَّ بِالتَّقْوَى Росулуллоҳ с.а.в. айтдилар: эй одамлар, огоҳ бўлинглар, албатта роббиларингиз битта ва албатта оталарингиз битта, огоҳ бўлинглар, арабнинг ажамдан ва ажамнинг арабдан ва қизилнинг қорадан ва қоранинг қизилдан тақводан бошқа ортиқлиги йўқ».

(4) (يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوباً وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ Эй инсонлар, дарҳақиқат Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишинглар (дўст-биродар бўлишинглар) учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила-элатлар қилиб қўйдик. Албатта сизларнинг Аллоҳ наздидаги энг ҳурматлироғингиз тақводорроғингиздир. Албатта Аллоҳ билгувчи ва огоҳдир).

(5) (قَالُوا مَا أَنتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَمَا أَنزَلَ الرَّحْمن مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ Улар: «Сизлар ҳам худди ўзимизга ўхшаган одамларсиз. Раҳмон (яъни Аллоҳ) бирон нарса — ваҳий нозил қилгани йўқ. Сизлар фақат ёлғон сўзламоқдасизлар», дедилар).